હીટ સ્ટ્રોકનું કારણ: ઉનાળામાં વધતા તાપમાનને કારણે આરોગ્યની સમસ્યા સામાન્ય બની જાય છે. ભલે તમે ઓછી ગરમી અનુભવી શકો, તમારું શરીર મર્યાદિત સમય માટે જ ગરમી સહન કરી શકે છે. જો તમે અતિશય સૂર્યપ્રકાશ અથવા અતિશય ગરમીવાળી જગ્યાએ સખત મહેનત કરી રહ્યા હોવ અને તમારા શરીરમાં પાણીની કમી પણ હોય તો હીટ સ્ટ્રોકનું જોખમ વધી જાય છે. ધ્યાનમાં રાખો કે જો તમને ઉનાળામાં અથવા તડકામાં પરસેવો બંધ થાય છે, તો તમારે સાવચેત રહેવાની જરૂર છે. કારણ કે જ્યારે તમે પરસેવો કરો છો, ત્યારે તે શરીરને ઠંડક આપે છે. પરંતુ જો તમને ઉનાળામાં પરસેવો ન આવતો હોય તો તમારા શરીરને ઠંડક આપવાની સિસ્ટમ ખોરવાઈ જાય છે. આવી સ્થિતિમાં તમે હીટ સ્ટ્રોકનો ભોગ બની શકો છો.
આ પણ વાંચો: ઉનાળાના રોગો માટે ઘરેલું ઉપચાર: ઉનાળામાં ઘરેલું ઉપચાર
હીટ સ્ટ્રોક શું છે
હીટ સ્ટ્રોકના કિસ્સામાં, તમારા શરીરનું તાપમાન વધવા લાગે છે. શરીરનું તાપમાન 103 થી 104 ફેરનહીટ સુધી પહોંચે છે. તમે ખૂબ જ નબળાઈ અનુભવવા લાગો છો. તેમજ ચક્કર અને ઉલ્ટી થવા લાગે છે. હીટ સ્ટ્રોકને કારણે તમે બેહોશ પણ થઈ શકો છો. તેથી, તે મહત્વપૂર્ણ છે કે તમે તેના લક્ષણો પર ધ્યાન આપો અને તરત જ ડૉક્ટર પાસે જાઓ.
લક્ષણો
હીટ સ્ટ્રોકના નીચેના લક્ષણો પર ધ્યાન આપો
- શરીરનું તાપમાન 104 ડિગ્રી કે તેથી વધુ હોઈ શકે છે.
- પરસેવો બંધ થઈ જાય છે.
- હૃદયના ધબકારા વધવા લાગે છે.
- મનમાં મૂંઝવણ, અસંતુલન અને હુમલા પણ થઈ શકે છે.
જો તમે હીટ સ્ટ્રોકથી પીડાતા હોવ તો શું કરવું
- જો તમને અથવા કોઈને હીટ સ્ટ્રોક થયો હોય, તો તેને ઠંડકમાં સૂઈ જાઓ. પંખો હોય કે કૂલર, હવા અને ઠંડક આપવી ખૂબ જ જરૂરી છે.
- શરીરને ભીના કપડાથી લપેટી લો, તેનાથી શરીરનું તાપમાન ઝડપથી ઘટશે.
- તરત જ ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરો.
હીટ સ્ટ્રોકથી બચવાના ઉપાયો
- ઘરની બહાર ક્યારેય ખાલી પેટ ન નીકળો.
- ઉનાળામાં તાજો ખોરાક લેવો સૌથી જરૂરી છે.
- પ્રવાહી લેવાનું ચાલુ રાખો પરંતુ ખાતરી કરો કે તેમાં વધારે ખાંડ ન હોય.
- ખાદ્યપદાર્થો સાથે સલાડ અવશ્ય ખાઓ અને સમયાંતરે કંઈકને કંઈક ખાતા રહો. પરંતુ કોઈપણ વસ્તુ પૌષ્ટિક હોવી જરૂરી છે. શક્ય તેટલા ફળો અને શાકભાજીનું સેવન કરો.
- શક્ય હોય ત્યાં સુધી છાશ, લીંબુનો રસ અને નારિયેળ પાણીનું સેવન કરો.
- હીટસ્ટ્રોકથી બચવા માટે તરબૂચ, તરબૂચ, કાકડી અને ડુંગળી ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. તો આ બધાનું સેવન અવશ્ય કરો. તેનાથી પાણીની તંગી પણ પૂરી થશે.
- દિવસમાં ઓછામાં ઓછું આઠ લિટર પાણી પીવો.
આ બાબતોનું પણ ધ્યાન રાખો
- જ્યારે પણ તમે તડકામાં બહાર જાવ ત્યારે ધ્યાનમાં રાખો કે તે સમયે ઘરનું તાપમાન સામાન્ય હોવું જોઈએ કારણ કે તરત જ બહાર જવાથી તે ઠંડુ અને ગરમ બને છે.
- જ્યારે પણ તમે કોઈપણ જગ્યાએ કસરત કરો છો અથવા ઘરે કસરત કરો છો, ત્યારે ધ્યાનમાં રાખો કે તાપમાન સામાન્ય હોવું જોઈએ. તે ખૂબ ગરમ ન હોવું જોઈએ. આ સમસ્યાનું કારણ બની શકે છે.
- જો તમે ઘરની બહાર જાવ તો સુતરાઉ અને ઢીલા કપડાં પહેરો. સાથે કેપ અથવા છત્રી સાથે રાખો જેથી સૂર્યના કિરણો સીધા તમારા પર ન પડે.
આ સ્થળોએ હીટ સ્ટ્રોક પણ થઈ શકે છે
- જો તમે વધુ પડતો વર્કઆઉટ કરો છો અને પરસેવો પણ વહાવો છો, તમે ભારે ગરમીમાં વર્કઆઉટ કરી રહ્યા છો, તો આવી સ્થિતિમાં તમને મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડી શકે છે. કારણ કે શરીર ખૂબ ગરમ થઈ જાય છે.
- તેવી જ રીતે, જો તમે તડકામાં બજારમાં જતા હોવ અને તમારા શરીરમાં પાણીની કમી હોય તો હીટ સ્ટ્રોક થવાનું જોખમ વધી જાય છે.
- તમે જે રમતના મેદાનમાં તડકામાં રમવા જાવ છો ત્યાં તમારે પુષ્કળ પાણી પીવું પડશે, નહીં તો તમે ગમે ત્યારે હીટ સ્ટ્રોકનો ભોગ બની શકો છો.
- જો તમે ફરવા માટે એવી જગ્યા પસંદ કરી છે જ્યાં ખૂબ જ ગરમી હોય, તો તમને મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડી શકે છે.
